1890 Nüfus Sayımı: Teknoloji Tarihinde Bir Dönüm Noktası

Çocukluğumuzdaki nüfus sayımlarını hatırlayanlar olabilir. O zamanlar, nüfus sayımı nedeniyle uygulanan sokağa çıkma yasağı sırasında, genellikle boş kalan caddelerde deli gibi koşup top oynardık. Nüfus memurları, büyük bir ciddiyetle ev ev dolaşıp sayım yaparlardı.

Nüfus sayımları tarih boyunca devletler açısından oldukça önemli bir veri. Bölgenin sosyolojik yapısı, erkek kadın sayısı ve birçok veri devlet açısından kritik öneme sahip. 1800'lü yıllar sonunda ABD’de artan yüksek nüfus beraberinde nüfus sayımının önemini arttırdı. Sayım sonuclarında erkek ve kadın nüfusu, yaş grupları, meslekler, göçmen statüleri gibi detaylar bulunuyordu. Ayrıca, mahalle bazında nüfus dağılımı gibi yerel düzeydeki demografik bilgiler de önem taşıyordu. Bu detaylı veriler, hükümet politikalarının şekillendirilmesi, kaynakların dağıtımı ve sosyo-ekonomik planlamalar için kritikti. Ancak, el ile veri işleme yöntemleriyle bu bilgilere ulaşmak zaman alıcı ve hata yapmaya açıktı. Öyle ki bir nüfus sayım sonucunun detaylı verilerinin işlenmesi yaklaşık 10 seneyi alıyordu.

Tren biletlerinin delinmesinden esinlenen Herman Hollerith, bu zaman alıcı süreci, delikli kart sistemi ile devrim niteliğinde bir şekilde değiştirdi.

Hollerith Tabulating Machine, Herman Hollerith tarafından icat edilen ve 1890 Amerika Birleşik Devletleri nüfus sayımında kullanılan bir veri işleme makinesidir. Bu makine, delikli kartları kullanarak verileri otomatik olarak sayar ve sınıflandırır. Her kart üzerine delinen delikler, farklı demografik bilgileri temsil eder ve makine bu deliklerden geçen metal pimlerle elektrik devrelerini tamamlayarak veriyi okur ve işler.

Bu sistemde veriler mekanik olarak okuyup işleyebilen bir kart okuyucu tarafından okunuyordu. ( Üniversite sınavındaki optik okuyucaları işaretlediğimiz kısmın delik olduğunu düşünün. Bir nevi aynı mantıkla hareket ediyor :) ) Her bir kart, bireylerin demografik bilgilerini temsil ediyordu ve bu kartlar makine tarafından tarandığında, elektrik devreleri tamamlanarak veri işlenmiş oluyordu. Hollerith’in bu yenilikçi yaklaşımı, nüfus sayımını sadece daha hızlı yapmakla kalmayıp, aynı zamanda veri işleme kapasitesini dramatik olarak arttırdı ve sonuçları daha doğru hale getirdi.

Herman Hollerith’in delikli kart sistemi, veri işleme ve analiz alanında büyük bir devrim yaratmıştır. Bu teknoloji, bilgiyi hızlı ve doğru bir şekilde işleme yeteneği sağlayarak, veritabanı yönetim sistemlerinin ve bilgisayarların gelişimine önemli katkılarda bulunmuştur. Hollerith’in yenilikleri, işlem kapasitesini artırarak, daha karmaşık veri analizlerinin temelini atmış ve bilgisayar biliminin ilerlemesinde kritik bir rol oynamıştır. Bu sistem, günümüzdeki modern bilgi işlem teknolojilerinin öncüsü olarak kabul edilmektedir.

Not:
Herman Hollerith’in kurduğu şirket, ilk olarak Tabulating Machine Company adıyla biliniyordu. Daha sonra birkaç isim ve yapısal değişiklikten sonra, bu şirket 1924 yılında International Business Machines, yani IBM olarak adlandırıldı.